تأثیر رعایت حق نشر بر کاهش تخلفات علمی - مجله فیروزی

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، ابوالفتحی ممتاز در گفت وگو با ایسنا، به چالش های انجام پژوهش در رشته های علوم پایه پرداخت و گفت: مسأله اول در این حوزه بحث استفاده صحیح از تحقیقات است و اینکه از نتایج تحقیقات کاربردی در برنامه ریزی ها استفاده گردد.

وی توضیح داد: متأسفانه مسأله دیگری که در این حوزه وجود دارد، موضوع تخلفات علمی است. عوامل متعددی باعث می گردد افراد به سمت تخلفات علمی کشیده شوند که این موضوع، نه تنها باعث خدشه دار شدن هویت جامعه علمی شده، بلکه منجر به بی اعتمادی جامعه نسبت به نتایج تحقیقات علمی شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی یادآور شد: تخلف علمی چندین نوع است و در واقع مجموعه ای از موضوعات هستند که به عنوان تخلف علمی در نظر گرفته می گردد که ضروری است به صورت مدون در کلاس هایی نظیر اخلاق در پژوهش، روش تحقیق و ... به دانشجویان آموزش داده گردد.

ممتاز اضافه کرد: به عنوان مثال محقق یا دانشجویی یک عکس در مقاله خود آورده که به خیال خودش از اینترنت گرفته و احتیاجی به ارجاع ندارد، در حالی که همین جزو مصادیق تخلف علمی به حساب می آید و باید تعیین گردد که عکاس عکس چه کسی است، عکس را در کجا گرفته و... .

وی ادامه داد: در کشور ما حق امتیاز رعایت نمی گردد اما باید توجه داشته باشیم که ما می خواهیم مقالاتمان بین المللی باشند و باید آن ها را با استانداردهای جهان تطبیق دهیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی تأکید کرد: آموزش مصادیق تخلف علمی به اساتید و دانشجویان، ابزارها و نرم افزارهای مبارزه با تخلف علمی، دقت بیشتر، برنامه ریزی و قانون گذاری دانشگاه ها در این خصوص می تواند باعث کاهش تخلفات علمی گردد.

ممتاز گفت: متاسفانه بودجه هایی که ما به انجام تحقیقات اختصاص می دهیم کم است. این در حالی است که به دست آمدن جواب صحیح از انجام تحقیق احتیاج به صرف هزینه بیشتر است و خود نوعی سرمایه گذاری به حساب می آید. از سوی دیگر انجام تحقیق سالم، منطقی و اصولی کار بسیار سختی است که احتیاج به تشویق اقتصادی پژوهشگران دارد.

وی سپس به موضوع چاپ مقالات اشاره نمود و گفت: عواملی همچون افزایش قیمت دلار و هزینه ها، سختی نقل و انتقلات پول و ... باعث می گردد تأمین هزینه چاپ یک مقاله سخت باشد. دو سال قبل یک استاد دانشگاه با دریافتی ماهانه خود می توانست هزینه چاپ 2 الی 3 مقاله در ماه را تأمین کند. این در حالی است که استاد دانشگاه در شرایط کنونی گاهاً با حقوق دو الی سه ماهش هم نمی تواند هزینه چاپ یک مقاله در سال را تأمین کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی در بخشی دیگر از صحبت های خود با بیان اینکه عدم استفاده از تحقیقات سالم در برنامه ریزی ها می تواند بی انگیزگی ایجاد کند، بار دیگر به موضوع تخلفات علمی پرداخت و تأکید کرد: مهم ترین عاملی که می تواند جلودار انجام تخلف علمی باشد، آموزش است. بسیاری از محققان از مصادیق تخلف علمی آگاهی ندارند و زمانی متوجه این موضوع می شوند که سیستم های بین المللی تخلفات علمی آن ها را شناسایی نمایند.

ممتاز در پاسخ به این سؤال که آیا کم شدن گرایش به رشته های علوم پایه، پژوهش در این بخش را تحت تأثیر قرار می دهد یا خیر، شرح داد: یقیناً فراهم نبودن بازار کار در این رشته ها می تواند انگیزه افراد را کاهش داده و بر کاهش تعداد مقالات و کاهش فراوری علم تأثیر بگذارد.

منبع:ایسنا