دانستنی های نجومی که در مدرسه یاد نگرفتید - مجله فیروزی

خورشید از آنچه تصور می کنید بزرگ تر است

وقتی به آسمان نگاه می کنید و می بینید خورشید به شما می تابد، به سختی می توانید بزرگی آن را تصور کنید. ما به شما می گوییم: حدود یک میلیون نسخه از زمین خودمان به راحتی درون خورشید جا می گردد! و اگر خورشید انرژی اصلی ما را تامین نمی کرد، ما در تاریکی از سرما می لرزیدیم. انرژی که هسته خورشید آزاد می نماید معادل 100میلیارد بمب هسته ای است.

یخ داغ واقعا وجود دارد

در فاصله 33 سال نوری از ما، سیاره ای به نام Gliese 436 b وجود دارد. این سیاره از عناصر مختلف آب تشکیل شده است که یخ سوزان را تشکیل می دهند. به عبارت دیگر، یخ روی این سیاره به خاطر فشار جامد می ماند، درحالی که دمای سطح آن به شدت بالاست؛ یعنی 300 درجه سانتیگراد!

در فضا هوس استیک می کنید

فضانوردان در بازگشت از سفر فضایی، بو های مختلفی را در لباس فضایی خود دارند از فلز گرفته تا استیک زغالی. این به خاطر هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای است که محصول جانبی ستارگان در حال مرگ هستند. این هیدروکربن ها از سوختن زغال، چوب، بنزین و گوشت کباب شده روی زغال هم آزاد می شوند.

زباله زیادی در فضا وجود دارد

شاید زباله های زیادی محل های دفن زباله ما را پر نموده باشد، اما بیش از یک میلیون قطعه زباله هم دور زمین می چرخند. زباله های فضایی یک مشکل جدی هستند. حتی چیز کوچکی به اندازه گیره کاغذ هم می تواند سیستم ماهواره ای ما را خراب کند، در حال حاضر، هیچ راه چاره مناسبی برای تمیز کردن فضا وجود ندارند، اما دانشمندان روی پیدا کردن راهکار ها تمرکز نموده اند.

اورانوس عجیب و غریب است

اورانوس به عنوان تنها سیاره ای که کج می چرخد، دانشمندان را گیج نموده است. بعضی نظریه ها می گویند در اثر یک برخورد عظیم چرخش آن تغییر نموده است.

تماشای ستارگان مثل نگاه کردن به گذشته است

از آنجا که ستارگان بسیار دور از ما هستند و زمان زیادی طول می کشد تا نورشان به زمین برسد، ممکن است ستاره ای که اکنون به آن نگاه می کنید، مُرده باشد. مثلا ستون های آفرینش یا ستون های آسمان که بخشی از سحابی عقاب هستند 7000سال نوری با ما فاصله دارند. این ابر های غبار و گاز که به شکل ستون هستند، اولین بار توسط تلسکوپ هابل در سال 1995 تصویربرداری شدند، اما حداقل 6000سال پیش توسط یک ابرنواختر نابوده شده اند. آنچه ما در تصویر سال 1955 هابل می بینیم، ستون های آفرینش در 7000سال پیش هستند. البته ستارگان مرده کمیاب هستند، بنابراین بیشتر ستاره هایی که در آسمان می بینید هنوز آنجا هستند.

با تغییر سیاره، وزن هم تغییر می نماید

اگر روی زمین 63 کیلوگرم باشید، روی عطارد حدود 24 کیلوگرم هستید. دلیل این تغییر وزن سریع، میدان گرانشی سیاره است. در واقع جرم شما در تمام کیهان ثابت است، اما وزن شما بسته به نیروی گرانشی که روی شما اعمال می گردد، تغییر می نماید و از سیاره ای به سیاره دیگر متفاوت است. چون میدان گرانشی عطارد کمتر از زمین است، در آنجا وزن کمتری خواهید داشت. در مقابل، روی مشتری وزنتان سه برابر خواهد شد.

روی سنگ های مریخ راه بروید

لازم نیست این همه راه به مریخ بروید تا از فضا سوغاتی بیاورید. بعد از آنالیز شهاب سنگ های صحرای بزرگ آفریقا و قطب جنوب معین شد که بعضی سنگ ها از مریخ آمده اند.

پلوتون بیچاره

پلوتون از فهرست سیارات منظومه شمسی حذف شد. اتحادیه بین المللی نجوم پلوتون بیچاره را در سال 2006 به عنوان یک سیاره کوتوله طبقه بندی کرد. پلوتون نصف عرض ایالات متحده را دارد و از سایر سیاره های منظومه شمسی کوچکتر است. سیاره بودن پلوتون یکی از حقایقی است که در مدرسه آموختید، اما دیگر حقیقت ندارد.

یک سفر طولانی

آخرین باری که منظومه شمسی ما در موقعیت فعلی خود در کهکشان راه شیری قرار داشت، اولین دایناسور ها روی زمین پرسه می زدند. چون 230میلیون سال طول می کشد تا منظومه شمسی یک دور کامل در کهکشان راه شیری بزند.

سرعت زمین در حال کاهش است

در عصر دایناسورها، یک شبانه روز فقط 32 ساعت طول می کشید. چون سرعت چرخش زمین، هر قرن حدود 2 میلی ثانیه کاهش می یابد. در سال 1820، گردش زمین دقیقا 24 ساعت بود. اکنون 2.5 میلی ثانیه بیشتر شده است.

خطای بصری

شاید ماه و خورشید هم اندازه به نظر برسند، اما گول چشم هایتان را نخورید. نه تنها ماه در برابر خورشید کوتوله است (قطر خورشید 400 برابر ماه است) بلکه خورشید نسبت به ماه 400 برابر دورتر از زمین است. این فاصله این توهم را ایجاد می نماید که خورشید و ماه هم اندازه هستند.

رویت ماه در روز

باتوجه به موقعیت ماه بالای خط افق و چگونگی انطباق آن با موقعیت خورشید، می توانید ماه را در طول روز مشاهده کنید. در واقع این بسیار عادی است، فقط وقتی نمی توانید ماه را ببینید که قسمت روشن ماه دور از زمین باشد.

نقشه های منظومه شمسی اشتباه هستند

اگر نقشه منظومه شمسی براساس مقیاس واقعی ساخته می شد،حتی اگر برای نشان دادن ماه فقط از یک پیکسل استفاده می کردیم، آویزان کردن آن غیرممکن بود.

خداحافظ ستاره قطبی

ستاره قطبی به این زودی ما را ترک نمی نماید، حداقل تا 12هزار سال آینده. اما وقتی این کار را کرد، ستاره وگا جای آن را می گیرد. چرا؟ چون محور سیاره ما طی یک چرخه طولانی 26هزارساله تغییر می نماید و شمال رو به ستاره دیگری قرار می گیرد. این اولین باری نخواهد بود که وگا نقش ستاره قطبی را در آسمان شب می گیرد، چند هزار سال پیش هم، وگا ستاره شمالی بود.

سکوت و آرامش خارج از این دنیاست

اگر از سروصدای زمین خسته شدید و دنبال آرامش هستید، شاید بهتر است به یک سفر فضایی بروید. چون در فضا هیچ صدایی نمی شنوید. صدا با ایجاد لرزش در مولکول ها منتقل می گردد، اما در فضا، فقط پنج پروتون در هر سانتیمتر مکعب از هوا وجود دارد در حالی که در همین حجم روی زمین حدود 300,000,000,000,000,000,000 مولکول وجود دارد. بنابراین به پرده گوشی به اندازه زمین احتیاج دارید تا تغییرات فشار کوچک امواج مگنتوسونیک را در فضا بشنوید.

سیاهچاله ها ستاره بالا می آورند

یک سیاهچاله می تواند واقعا ستاره رو بخورد و دوباره آن را بالا بیاورد؟ چندش آور است؟ وقتی ستاره توسط سیاهچاله بلعیده می گردد، فواره عظیمی از پلاسما آزاد می نماید. این فواره ممکن است به اندازه صد ها سال نوری باشد. وقتی ستاره از نیروی گرانشی سیاهچاله رها می گردد، بخشی از بقایای ستاره به داخل سیاهچاله سقوط می نماید، در حالی که بقیه با سرعت زیاد از آن بیرون می آید.

مریخ زنگ زده است

اگرچه هیچ آبی روی مریخ وجود ندارد، اما سطح و آسمان آن قرمز زنگ زده است. زنگ زدگی روی زمین از برخورد آب و آهن ایجاد می گردد، شاید اکسیدآهن روی مریخ هم در زمان های بسیار دور شکل گرفته است، زمانی که روی این سیاره آب وجود داشته است. این سیاره از نظر اکسیدآهن بسیار غنی است.

حتی اشک هم پایین نمی ریزد

جو بی وزن فضا باعث می گردد مایع به جای پایین ریختن به یک سطح بچسبد. اشک ها هم فقط به شکل حباب اطراف چشم می مانند.

در فضا جوراب بپوشید

فضانوردان در محیط بی وزن فضا، زمان زیادی را روی پاهایشان نمی گذارند. این باعث می گردد پاهایشان استراحت کند، اما باعث نرم و پوسته پوسته شدن پاهایشان هم می گردد. فضانوردان لباس زیر و جوراب های خود را زیاد عوض نمی نمایند، چون نمی توانند مثل خانه آن ها را مرتب بشویند. اما وقتی جورابشان را درمی آورند، پوست ریخته شده با جوراب رها و در فضا شناور می گردد.

زهره گرم و سرد است

جو این سیاره 5 برابر داغ تر از آب جوش است، اما نقاط سردی هم دارد. اگرچه میانگین دمای زهره بسیار بالا است، اما لایه سردی هم در جو آن وجود دارد که دمای آن 175- درجه سانتیگراد است و احتمالا از یخ کربن دی اکسید تشکیل شده است. این لایه سرد منحصربه فرد است در زمین و مریخ چیزی شبیه به آن نیست.

ممکن است روزی روی ماه آب وجود داشته باشد

تحقیقات جدید نشان می دهد که ممکن است روزی ماه یک منبع فضایی برای آب باشد، چون بیشتر از آنچه تصور می کردیم آب (H2O) دارد. دانشمندان به این نتیجه رسیدند که می توانیم از رسوبات آذرواری آب استخراج کنیم، ماده ای روی ماه که عمدتا از دانه های شیشه ای آتشفشانی تشکیل شده که در فوران های باستانی شکل گرفته اند.

منبع: rd