خواص گوجه فرنگی برای پوست و سلامت بدن
به گزارش مجله فیروزی، گوجه فرنگی را با نام علمی Solanum lycopersicum می شناسند. این گیاه به تیره سیب زمینیان و خانواده بِری تعلق دارد و بومی امریکای جنوبی است. از لحاظ فنی گوجه فرنگی نوعی میوه است، اما عموما در دسته سبزیجات قرار می گیرد. گوجه فرنگی منبعی غنی از نوعی آنتی اکسیدان به نام لیکوپن است. لیکوپن فواید بسیاری برای سلامت دارد.
حقایق تغذیه ای
95درصد گوجه فرنگی از آب تشکیل شده است. 5درصد به جای مانده را عمدتا کربوهیدرات ها و فیبر تشکیل می دهند. یک گوجه فرنگی میانه با وزن حدود 123 گرم، تنها 22 کالری انرژی دارد. هر 100 گرم گوجه فرنگیِ رسیده خام محتوی 0.9 گرم پروتئین، 3.9 گرم کربوهیدرات و 0.2 گرم چربی است. از کربوهیدرات موجود در گوجه فرنگی 2.6 گرم را قندها و 1.2 گرم را فیبر تشکیل می دهد.کربوهیدراتتقریبا 4درصد گوجه فرنگی خام را کربوهیدرات ها تشکیل می دهند. این به آن معناست که یک گوجه فرنگی میانهِ 123گرمی کمتر از 5 گرم کربوهیدرات دارد. قندهای ساده مانند گلوکز و فروکتوز 70درصد کربوهیدرات موجود در گوجه فرنگی را تشکیل می دهند.
فیبرگوجه فرنگی منبع خوبی برای تأمین فیبر است. تقریبا 1.5 گرم از یک گوجه میانه را فیبر تشکیل می دهد. بیشتر فیبر موجود در گوجه فرنگی (حدود 87درصد) غیرمحلول و به صورت همی سلولز، سلولز و لیگنین وجود دارد.
ویتامین ها و مواد معدنیگوجه فرنگی منبع مناسبی از ویتامین ها و مواد معدنی مختلف است.
ویتامین سی: هم آنتی اکسیدان است و هم نوعی ماده مغذی ضروی. یک گوجه فرنگی میانه تقریبا 28درصد احتیاج روزانه به ویتامین سی را تأمین می نماید.
پتاسیم: یکی از مواد معدنی لازم است. پتاسیم برای کنترل فشار خون و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی مفید است.
ویتامین کا1: این ویتامین با عنوان فیلوکینون هم شناخته می گردد. ویتامین کا برای انعقاد خون و سلامت استخوان لازم است.
فولات (ویتامین ب9): یکی از ویتامین های گروه ب است. این ویتامین برای رشد طبیعی بافت و عملکرد سلول ها لازم است و مصرف آن برای زنان باردار اهمیت بیشتری پیدا می نماید.
سایر ترکیبات گیاهیویتامین ها و سایر ترکیبات گیاهی بسته به واریته (جوره) و زمان برداشت گوجه فرنگی ممکن است بسیار متفاوت باشد. در زیر لیستی از ترکیبات گیاهی مهم موجود در گوجه فرنگی آمده است:
لیکوپن: آنتی اکسیدان و رنگ دانه قرمزی است که به خاطر فواید بسیارش به طور گسترده مورد پژوهش قرار گرفته است.
بتاکاروتن: آنتی اکسیدان و رنگ دانه ای است که در بدن به ویتامین A تبدیل می گردد.
نارنجنین: در پوست گوجه فرنگی یافت می گردد و در پژوهش های انجام شده روی موش ها توانسته است التهابات را کاهش دهد و از بروز بیماری های مختلف جلوگیری کند.
اسید کلروژنیک: ترکیب آنتی اکسیدانی قدرتمندی است که می تواند فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون بالا کاهش دهد.
کلروفیل و کاروتنوئید عوامل ایجاد رنگ گوجه فرنگی هستند. با آغاز فرایند رسیدن، کم کم کلروفیل (سبز) ار بین می رود و کاروتنوئید (قرمز) ساخته می گردد.
لیکوپندر میان تمام ترکیبات گیاهی موجود در گوجه فرنگی، لیکوپن از صندلی ویژه ای برخوردار است. لیکوپن فراوان ترین کاروتنوئید موجود در گوجه فرنگی است و بیشترِ آن در پوست گوجه فرنگی وجود دارد. هرچه گوجه فرنگی قرمزتر باشد، اندازه لیکوپن موجود در آن بیشتر است. محصولات تهیه شده از گوجه فرنگی مانند آب گوجه فرنگی، سس کچاپ و سس های با پایه گوجه فرنگی غنی ترین منابع غذایی حاوی لیکوپن هستند و حدود 80درصد لیکوپن مصرفی در امریکا را تشکیل می دهند. اندازه لیکوپن در محصولات فراوری شده گوجه فرنگی به مراتب بیشتر از گوجه فرنگی خام است. به عنوان مثال هر 100 گرم سس کچاپ محتوی 10 تا 14 میلی گرم لیکوپن است، درحالی که گوجه فرنگی تازه محتوی 1 تا 8 میلی گرم لیکوپن در هر 100 گرم است.
سایر غذاها هم ممکن است بر جذب لیکوپن به وسیله دستگاه گوارشی اثر بگذارند. به عنوان مثال مصرف لیکوپن همراه با چربی می تواند جذب آن را تا 4 برابر افزایش دهد. با این تفاسیر اندازه جذب لیکوپن در افراد مختلف فرق دارد. بااینکه اندازه لیکوپن در فراورده های گوجه فرنگی بیشتر است، باز هم توصیه می گردد تاحدامکان از گوجه فرنگی تازه و با پوست بهره ببرید.
فواید گوجه فرنگی برای سلامتیمصرف گوجه فرنگی و فراورده های آن فواید بسیاری برای سلامت دارد. یاری به سلامت قلب و پوست و پیشگیری از سرطان از فواید مصرف گوجه فرنگی است.
یاری به سلامت قلببیماری های قلبی عروقی مانند حملات قلبی و سکته های مغزی مهم ترین دلیل مرگ ومیر در دنیا هستند. تحقیق انجام شده درباره مردان میان سال نشان داد که کمبود سطح لیکوپن و بتاکاروتن خون می تواند احتمال حملات قلبی و سکته های مغزی را در آنان افزایش دهد. شواهد مختلف حاصل از آزمایش های بالینی از تأثیر مکمل های لیکوپن در کاهش کلسترول بد خون (LDL) حکایت دارند.
آزمایش های بالینی نشان می دهند محصولات گوجه فرنگی می توانند به کاهش التهابات و علائم استرس اکسیداتیو (پیروزی رادیکال های آزاد بر دفاع آنتی اکسیدانی بدن) یاری نمایند. بعلاوه براساس این پژوهش ها، لیکوپن از لایه داخلی رگ های خونی محافظت می نماید و خطر تشکیل لخته های خونی را کاهش می دهد.
پیشگیری از سرطانسرطان درواقع تعریفی عمومی از رشد کنترل نشده سلول های غیرطبیعی است که به اعضای دیگر بدن هم توسعه می یابد. پژوهش های مشاهده ای (مطالعاتی که به مشاهده روابط بین متغیرها و پیامد آن می پردازد) نشان می دهند میان مصرف گوجه فرنگی و محصولات آن و کاهش خطر سرطان پروستات، ریه و معده ارتباطاتی وجود دارد. به نظر می رسد دلیل اصلی این تأثیر خاصیت لیکوپن باشد. بااین حال برای تأیید این موضوع، احتیاجمند تحقیقاتی باکیفیت تر هستیم.
یکی از پژوهش ها نشان داد مقادیر بالای کاروتنوئیدها که گوجه فرنگی حاوی آنهاست، می تواند از پیشرفت سرطان پستان جلوگیری کند.
یاری به سلامت پوستمحصولات تهیه شده از گوجه فرنگی که غنی از لیکوپن و سایر ترکیبات گیاهی هستند، می توانند محافظی در برابر آفتاب سوختگی ایجاد نمایند. براساس یکی از پژوهش های مرتبط، مصرف روزانه 40 گرم رب گوجه فرنگی (که محتوی 16 میلی گرم لیکوپن است) همراه با روغن زیتون پس از 10 هفته توانست آفتاب سوختگی را 40درصد کاهش دهد.
از مزرعه تا فروشگاهوقتی گوجه فرنگی آغاز به رسیدن کند، هورمونی گازی به نام اتیلن آزاد می نماید. در فراوری گوجه فرنگی با روش های سنتی، گوجه فرنگی به صورت سبز و نرسیده برداشت و حمل ونقل می گردد. سپس برای رسیدن گوجه فرنگی به طور مصنوعی از گاز اتیلن استفاده می نمایند. اِشکال این روش این است که در آن طعم طبیعی گوجه فرنگی به دست نمی آید و گوجه فرنگی بی مزه به نظر می رسد. به همین دلیل، گوجه فرنگی های محلی، که پس از رسیدن طبیعی برداشت می شوند، طعم بهتری دارند.
نگرانی و عوارض احتمالی مصرف گوجه فرنگیبدن انسان معمولا گوجه فرنگی را به خوبی تحمل می نماید و ازاین رو موارد حساسیت به گوجه فرنگی بسیار نادر است. بااینکه حساسیت به گوجه فرنگی بسیار نادر است، ممکن است در افرادی که به گرده علف ها حساسیت دارند، واکنش های آلرژیک ایجاد کند. این بیماری حساسیت به گرده مواد غذایی یا سندروم حساسیت اورال نام دارد. در سندروم حساسیت اورال دستگاه ایمنی به پروتئین های میوه ها و سبزیجاتی که به دانه گرده شبیه اند، حمله می نماید. نتیجه این امر بروز واکنش های آلرژیک است، مانند: خارش در دهان، گلودرد یا تورم دهان یا گلو.
افرادی که به لاتکس حساسیت دارند هم ممکن است در اثر مصرف گوجه فرنگی دچار واکنش های نامطلوبی شوند.
آلودگی هااگر گوجه فرنگی در معرض گاز فلورید قرار بگیرد، یا اندازه فلورید خاک بالا باشد، میزان فلورید موجود در آن هم افزایش می یابد.
منبع: سایت چطور
منبع: راسخون