برای مقابله با سیلاب چه کارهایی انجام شد؟ - مجله فیروزی

به گزارش خبرنگاران، حدود 7500 کیلومتر رودخانه مهم در ایران وجود دارد؛ رودخانه هایی که به سرمایه گذاری برای ساماندهی و مهندسی نیازمند هستند که از جمله آن ها لایروبی است و آنچه که اهمیت لایروبی رودخانه ها را دو چندان می کند، نقش این مهم در کنترل سیل است.

اردیبهشت ماه سال گذشته در گیرودار وقوع سیلاب های بهاری، رضا اردکانیان - وزیر نیرو - گفت: برای مواجهه با پدیده تغییر اقلیم و افزایش احتمال بروز سیلاب، موضوع لایروبی رودخانه ها از اولویت بیش تری برخوردار است. محاسبات ما نشان می دهد چیزی حدود 8000 میلیارد تومان به قیمت های امروز، منابع اقتصادی نیاز است تا این پروژه ظرف سه سال بتواند انجام شود.

لایروبی همه رودخانه ها هزینه بالایی دارد و طبق آخرین اخبار وزارت نیرو این کار را در محدوده اعتباراتی که در دست دارد، انجام خواهد داد تا در زمان وقوع احتاقتصادی سیل بتواند بیش ترین کنترل را داشته باشد. سیلاب هایی اواخر سال 1397 و ابتدای سال 1398، در 14 استان رخ داد که در محورهای گیلان-مازندران- گلستان، خوزستان، کرمانشاه و لرستان بیشترین خسارت را وارد کرد؛ به همین دلیل تمرکز وزارت نیرو نیز روی همین محورها قرار گرفت.

تقی زاده خامسی- معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا - در همان زمان گفت که وزارت نیرو برای مقابله با سیل دو اقدام را انجام خواهد داد؛ نخست هماهنگی در استان ها و شناسایی گلوگاه هایی است که ممکن است خسارت بار باشند و دوم تسریع لایروبی رودخانه ها در حد اعتبارات.

به طور کلی، حدودا 146 هزار کلیومتر رودخانه اصلی در کشور وجود دارد که سالی 350 کیلومتر از رودخانه ها با اعتبارات موجود لایروبی می شود که باید حداقل دو برابر شود زیرا لایروبی مداوم است و باید هر سال انجام شود. به گفته خامسی، مهم ترین رودخانه ای که باید لایروبی شود، رودخانه کارون است که به هزینه زیادی نیاز دارد و وزارت نیرو اکنون در حال مذاکره با برخی شرکت ها داخلی و خارجی برای لایروبی کارون است.

چه اقداماتی انجام شد؟

با همه این تفاسیر، سال گذشته عملیات لایروبی و ساماندهی رودخانه ها خوب پیش رفت تا جایی که محمد حاج رسولی ها - مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران - در مورد آخرین اقدامات اجرا شده در این حوزه به خبرنگاران گفت: یکی از بحث های خیلی مهم در سال گذشته، موضوع اجرای طرح ساماندهی و لایروبی رودخانه ها بود و با برنامه ریزی و اقداماتی که انجام شد، درنهایت توانستیم 1600 کیلومتر لایروبی در رودخانه ها را انجام دهیم.

وی اضافه نمود: این در حالی است که این میزان در سال های گذشته به طور متوسط بیشتر از 400 کیلومتر نبوده است. غیر از لایروبی بحث رپرگذاری معین بستر حریم رودخانه هاست که 900 کیلومتر معین حریم بستر صورت گرفت که متوسط عملکرد این طرح نیز در سالهای قبل بیش از 400 کیلومتر نبوده است.

حاج رسولی ها در پاسخ به این سوال که اقدامات اجرا شده چقدر در کنترل سیلاب موثر بوده است؟ گفت: سیلاب ذات طبیعی رودخانه است و نمیتوان گفت سیلاب کلا به وجود نیاید. در تمام دنیا رودخانه ها طغیان میکنند و یک ظرفیت با دوره بازگشت 25 سال برای حد و بستر حریم و آزادسازی معین می شود اما در برخی از رودخانه ها اگر بارندگی های خاصی اتفاق بیفتد که دوره بازگشت آن بالای 25 سال باشد، این دوره بازگشت معمولا به صورت نقطه ای ایجاد سیل می کند.

به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، این مساله در تمام دنیا اتفاق می افتد و نمی توان گفت که حد و بستر حریم رودخانه برای یک دوره بازگشت طولانی انجام شود چراکه این مساله نه از نظر اقتصادی و نه از نظر اجتماعی امکان پذیر نیست.