سد النهضه؛ بزرگترین سد آفریقا که مصر و اتیوپی را در آستانه جنگ قرار داده است - مجله فیروزی

با تور افریقای جنوبی یه جذابترین کشور قاره آفریقا سفر کنید، ترکیبی از سافاری های دلنشین و اقامت در هتل های لوکس را در این سفر پر هیجان تجربه کنید.

به گزارش خبرنگاران، در پی توقف مذاکرات مصر و اتیوپی درباره سد النهضه (سد رنساس)، روز آدینه مصر از شورای امنیت سازمان ملل خواست که برای از سرگیری تبادل نظر ها درباره این سد چهار میلیارد دلاری مداخله کند. مصر گفته است درخواست از شورای امنیت پس از آن مطرح شد که مذاکرات اخیر پیرامون سد النهضه به خاطر مواضع غیر مثبت اتیوپی متوقف شده است.

در حالی که تقریبا دو هفته تا شروع فرآیند پر کردن سد باقی مانده است، مذاکرات مصر و اتیوپی در مورد سد النهضه متوقف شده و دو طرف هیچ توافقی در این زمینه امضا ننموده اند. روز آدینه، همزمان با استمداد مصر از شورای امنیت، اتیوپی گفت که با توافق یا بدون توافق، سد النهضه را از آب پر خواهد نمود.

گیدو آندارگاچو، وزیر امور خارجه اتیوپی، روز آدینه طی تبادل نظریی با خبرگزاری آسوشیتدپرس، با بیان اینکه اتیوپی ماه آینده فرآیند پر کردن سد را شروع خواهد نمود، گفت: از دیدگاه ما، رسیدن به یک توافق (با مصر) قبل از شروع پر کردن سد اجباری نیست. از این رو، ما فرآیند پر کردن را در فصل بارانی بعدی شروع خواهیم کرد. این مقام اتیوپی اضافه نمود: ما برای رسیدن به یک توافق به سختی کوشش می کنیم، با این حال، نتیجه هر چه باشد، ما برنامه مان را ادامه خواهیم داد. اگر منتظر موافقت دیگران بمانیم، در آن حالت، سد برای سال ها معطل خواهد ماند. امری که ما اجازه نمی دهیم اتفاق بیافتد. آندراگاچو توضیح داد: می خواهیم شفاف بگوییم که اتیوپی برای استفاده از منابع آبی خود جهت توسعه اش، به مصر و سودان التماس نخواهد نمود.

اظهارات آندارگاچو پس از شکست آخرین دور مذاکرات سه جانبه مصر، سودان و اتیوپی درباره سد النهضه بیان شد. این مذاکرات در نهم ژوئن به وسیله ویدئو کنفرانس شروع شد، اما تقریبا 10 روز بعد بدون نتیجه به سرانجام رسید. پیش از این، سه کشور حوزه رود نیل مذاکرات دیگری در واشنگتن داشتند که آن هم در بدون نتیجه در ماه فوریه تمام شد.

یک دهه تنش سیاسی

اگر چه طرح احداث سد النهضه از اواسط دهه 1956 مطرح شده بود، اما تا سال 2011 هیچ گاه عملی نشد. پس از این سال، اتیوپی عملیات احداث سد رنساس عظیم اتیوپی معروف به سد النهضه را شروع کرد. عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، گفته است اتیوپی از بی ثباتی سیاسی مصر بعد از انقلاب 2011 سوء استفاده کرد و احداث سد النهضه را در دستور کار قرار داد.

مصر همیشه نسبت به احداث این سد نگرانی هایی داشته است و این سد را یک تهدید موجودیتی برای خود می داند. چون مصر تقریبا به طور کامل برای تامین آب مورد احتیاج خود به رود نیل وابسته است. مصری ها نگران هستند که با شروع عملیات پر کردن سد النهضه در ماه آینده، سهم شان از آب نیل کمتر گردد و با بحران کم آبی روبرو شوند. از این رو، خواهان امضای یک توافق الزام آور با اتیوپی هستند که حقوق آبی مصر را تضمین کند.

از سوی دیگر، اتیوپی احداث سد النهضه را یک پروژه ملی می داند که مستقیما با حاکمیت خود ارتباط دارد. مقامات اتیوپی بار ها گفته اند که به هیچ کشوری اجازه دخالت در ساخت سد النهضه را نمی دهند. همچنین، دولت اتیوپی امیدوار است که با بهره برداری از سد النهضه، ضمن رفع کردن احتیاجهای اش به انرژی، به صادرکننده عظیم انرژی در آفریقا تبدیل گردد.

اختلافات مصر و اتیوپی درباره سد النهضه، نگرانی از بروز جنگ میان دو کشور را تشدید نموده است. مصر و اتیوپی هر دو تلویحا استفاده از ابزار های نظامی برای تامین منافع خود را رد ننموده اند. وزیر خارجه اتیوپی، مصر را به جنگ افروزی متهم نموده است.

ویژگی های سد النهضه

سد النهضه، یک سد هیدروالکتریک است که در منطقه بنی شانگول گوموز، واقع در مرز سودان و اتیوپی، روی یک شاخه از رود نیل به نام نیل آبی احداث شده است. عملیات احداث این سد چهار میلیارد دلاری از سال 2011 شروع شده و هنوز ادامه دارد. اتیوپی امیدوار است که بعد از تکمیل این سد، علاوه بر تامین برق مورد احتیاج خود، به صادرکننده برق تبدیل گردد. سد النهضه، پس از تکمیل حدود 6.45 گیگاوات برق فراوری خواهد نمود. در نتیجه، این سد عظیمترین سد هیدروالکتریک آفریقا و هفتمین سد عظیم دنیا خواهد بود که روی مساحتی به مقدار 1800 کیلومتر مربع احداث شده است. ارتفاع این سد، 170 متر است و می تواند 74 میلیارد متر مکعب آب ذخیره کند که این مقدار با سهم سالانه مصر و سودان از آب نیل برابری می نماید. حدود 8500 نفر در سد النهضه به طور 24 ساعته مشغول کار بوده اند.

یکی نقدها اصلی مصر درباره این سد این است که اگر برای چند سال خشکسالی پدید آمد، اتیوپی چقدر آب برای مصر رها خواهد نمود. همچنین، اتیوپی، مصر و سودان نزاع های آینده درباره آب نیل را چگونه حل و فصل خواهند کرد.

سهم سالانه مصر از آب نیل، 55.5 میلیارد متر مکعب و سهم سودان 18.5 میلیارد متر معکب است. این دو کشور نگران هستند که شروع فرآیند پر کردن سد، بر سهم شان تاثیر منفی بگذارد. اتیوپی دنبال این است که ظرف سه سال، فرآیند پر کردن سد را تمام کند، اما مصر خواهان این شده که فرآیند پر کردن سد 15 سال طول بکشد تا سهم این کشور از آب نیل کاهش نیابد. طبق برآورد کارشناسان مصری، اگر اتیوپی ظرف سه سال سد النهضه را پر کند، سهم مصر از آب نیل حدودا 50 درصد (معادل 27 میلیارد متر مکعب) کاهش خواهد یافت. چنین کاهشی باعث خواهد شد که 67 درصد (20234 کیلومتر مربع) زمین های کشاورزی مصر بایر شوند. چنین اتفاقی، باعث افزایش نرخ بیکاری مصر به 34 درصد خواهد شد.