غیبت سران قطر، عمان و امارات در نشست شورای همکاری در ریاض - مجله فیروزی

با تور عمان از نگین خاورمیانه دیدن کنید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، چهلمین نشست سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس امروز (سه شنبه) در ریاض پایتخت عربستان سعودی و مقر دائم این شورا در کاخ تاریخی الدرعیه در ریاض برگزار گردید.

به نوشته خبرگزاری رسمی عربستان سعودی، (واس) در این نشست، سلمان بن عبدالعزیز و محمد بن سلمان شاه و ولی عهد سعودی، محمد بن راشد حاکم دبی، بن طارق بن تیمو معاون نخست وزیر عمان،عبدالله بن ناصر بن خلیفه آل ثانی نخست وزیر و وزیر کشور قطر، حمد بن عیسی آل خلیفه شاه بحرین و صباح الاحمد جابر الصباح امیر کویتحضور دارند.

شاه سعودی پیش از شروع نشست با تک تک مدعوین دیداری کوتاه داشت و از آنها استقبال کرد.

استقبال سلمان بن عبدالعزیز از نخست وزیر قطر

استقبال سلمان بن عبدالعزیز از معاون نخست وزیر عمان

گفت و گوی سلمان بن عبدالعزیز با حاکم دبی

روز گذشته نشست های مقدماتی در ریاض با حضور وزرای خارجه شش کشور برگزار گردید و از قطر نیز محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه این کشور حضور یافت.

بحث در مورد بحران های منطقه ای، تهدیدات مشترک، جنگ یمن، موضوع ایران، اعتراضات عراق و لبنان و توسعه همکاری های اقتصادی و امنیت دریایی در این نشست صورت خواهد گرفت. تا کنون رسانه های سعودی به طور رسمی به طرح موضوع بحران قطر در این نشست اشاره ای ننموده اند ولی پر واضح است که بحث در مورد بحران قطر بخش اصلی گفت وگوها را شکل دهد.

در همین حال خالد جارالله معاون وزیر خارجه کویت نیز گفته است که در نشست مقدماتی روز دوشنبه، حاضرین با دبیرکلی نایف الحجرف وزیر دارایی سابق کویت بر شورای همکاری خلیج فارس موافقت نموده اند و قرار است او جانشین عبداللطیف الزیانی شود.

امیر قطر باز هم حضور نیافت

در حالیکه فضای حداقل رسانه ای در روزهای گذشته و بعضی خوش بینی ها از سوی طرف های دیپلماتیک حکایت از احتمال حضور تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر در نشست ریاض داشت. اما او اکنون در کشور آفریقایی رواندا به سر می برد تا در یک مراسم نه چندان مهم شرکت کند (+) و به جای وی قرار است عبدالله بن ناصر بن خلیفه آل ثانی نخست وزیر و وزیر کشور قطر در این نشست حضور یابد.

عدم حضور تمیم بن حمد در حالی است که شاه سعودی به طور رسمی از او برای حضور در ریاض دعوت نموده است. اقدامی که از به نظر بعضی ناظران یک فرار رو به جلو و انداختن توپ به زمین قطر محسوب می شود.

در این میان خالد جارالله معاون وزیر خارجه کویت شب گذشته در گفت وگو با خبرنگاران در ساختمان سفارت قطر در کویت، بار دیگر گفت که کشورش به حل بحران در آینده نزدیک امیدوار است.

به نوشته خبرگزاری رسمی کویت، او توضیح داد که گام های مصالحه میان قطر و کشورهای عربستان، امارات و بحرین و کانال های ارتباطی در راستا مثبتی حرکت می نمایند و برنامه ریزی ها در این خصوص پیشرفت داشته است.

اون با اشاره غیر مستقیم به عدم حضور امیر قطر در نشست ریاض اضافه نمود: به هیچ وجه از شرایطی که همراستا با کوشش های برای حل اختلافات به وجود آمده نگران نیستیم و امیدواریم که اختلافات به زودی به تاریخ بپیوندد.

با این حال به نظر می رسد امیر قطر تا برطرف تحریم ها و محاصره این کشور و بدون برطرف اتهامات مطرح شده از سوی کشورهای محاصره نماینده، در هیچ نشست رسمی در سطح سران حضور نیابد؛ چه بسا که این حضور رسمیت دادن به حقانیت خواسته های محور سعودی باشد. (جزئیات بیشتر)

اما این صرفا کویت نیست که به دنبال حل و فصل بحران بر آمده و طق گفته کارشناسان مقامات آمریکایی نیز دیگر تحمل اختلافات در دورن جبهه همراستا با خود در منطقه را ندارند.

در این خصوص عبدالله الغیلانی کارشناس عمانی مسائل استراتژیک به وبگاه الخلیج اونلاین گفت که آمریکایی ها در این ماجرا به امارات و عربستان سعودی فشار می آورند و مجبورشان نموده اند تا در راستا حل جزئی بحران با قطر گام بردارند.

به گفته وی آمریکا نگران این است که بحران موجود در نهایت به نفع ایران در منطقه تمام نشود.

تاریخچه تاسیس شورای همکاری خلیج فارس

گرچه بعضی حوادث سال های اواخر دهه 70 میلادی به شکل گیری شورا سرعت بخشید اما اندیشه یک اتحادیه منطقه ای به سال های شروعین دهه 50 میلادی و به عبارت دیگر به دوره سرانجام حضور انگلیس در شرق کانال سوئز برمی شود.

به هر روی شورای کشورهای عرب حوزه خلیج فارس که به نام شورای همکاری کشورهای عرب خلیج (فارس) شناخته شده در 25 می 1981 (چهارم خردادد 1361) با گردهمایی کشورهای بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی به طور رسمی تشکیل شد.

این شورا در حالی تاسیس شد که همه کشورهای حوزه خلیج فارس در آن حضور نداشتند. به رغم اینکه ایران و عراق در حوزه خلیج فارس قرار دارند اما این دو کشور در شورای همکاری خلیج فارس عضو نیستند.

اهداف تاسیس شورای همکاری خلیج فارس

بر پایه اساسنامه شورای همکاری خلیج فارس اهداف تشکیل شورا به این توضیح است:

1. تحقق هماهنگی، تکامل و همبستگی بین کشورهای عضو در همه زمینه ها تا دستیابی به وحدت کامل

2. تعمیق و تحکیم مناسبات و وجوه متعدد همکاری های موجود بین ملت ها و کشورهای عضو در همه زمینه ها

3. تدوین اساسنامه های مشابه در حوزه های گوناگون از جمله امور اقتصادی، اقتصادی، بازرگانی، گمرکی، ترابری و امور قانونگذاری

4. پیشبرد برنامه های پیشرفت علمی و فنی در زمینه های صنعت، معدن، کشاورزی، منابع آبی، جانوری، تأسیس مراکز پژوهش علمی

تشکیلات شورای همکاری خلیج فارس

شورای همکاری خلیج فارس از سه نهاد شورای عالی، شورای وزارتی و دفتر دبیرکل تشکیل شده است.

شورای عالی مرکب از سران شش کشور عضو است که بالاترین مرکز قدرت و عالی ترین مرجع تصمیم گیری شورای همکاری است. این شورا دو بار در سال برای حل وفصل امور تشکیل جلسه می دهد و ریاست آن بر حسب حروف الفبا تغییر می نماید.

شورای وزارتی ترکیبی از وزیران خارجه اعضاست که هر سه ماه یک بار دورهم گرد می آیند. دفتر دبیرکل که اجرای سیاست ها و هماهنگی امور شورا را بر عهده دارد، از سوی یک دبیرکل اداره می شود. دبیرکل از شهروندان یکی از کشورهای عضو و به مدت سه سال انتخاب می شود. همچنین شورا دارای پنج کمیسیون در موضوعات مختلف و یک کمیسیون برای حل اختلافات میان اعضا است.

چشم انداز شورای همکاری خلیج فارس

شواری همکاری خلیج فارس که با هدف اعلامی یکپارچگی اقتصادی و نظامی شکل گرفت؛ پس از گذشت بیش از 38 سال در شرایطی به سر می برد که نمی توان چشم انداز روشنی برای اتحاد اقتصادی و نظامی برای آن متصور بود. تضاد منافع، اختلافات سیاسی، ترس از تسلط هیمنه دولت سعودی و روابط خارجی متضاد کشورها را می توان عمده ترین موانع پیش روی دو هدف ذکر شده دانست.

کوشش دولت ریاض برای ارتقای شورا و تبدیل آن به یک اتحاد در سال 2011 و ناکامی در این پروسه به دلیل نارضایتی و مخالفت کشورهای قطر، کویت و عمان نشان داد که تبدیل شورا به یک اتحاد به مثابه اتحادیه اروپا، فرسنگ ها با واقعیت فاصله دارد.

در حال حاضر نه تنها یکپارچگی نظامی شکل نگرفته بلکه قطر با میزبانی از پایگاههای نظامی ترکیه، به جد امنیت ملی عربستان سعودی و امارات را تحت الشعاع قرار داده است و از سوی دیگر بارها سخنان مقامات ابوظبی و ریاض مبنی بر لزوم اشغال قطر در رسانه های غیر رسمی منتشر شده است؛ هرچند این سخنان هربار با تکذیب مقامات دو کشور همراه بوده اما مقامات قطر همیشه از اقدام نظامی علیه خود نگران هستند.

در همین حالا اختلافات ابوظبی و ریاض در یمن و عدم همراهی مسقط با سیاست های دو کشور در یمن و جنگ طولانی مدت در این کشور نیز بر دوری از اهداف اولیه شورا تأثیر گذاشته است.

ص