مزاج شناسی و ویژگی انواع مزاج ها
به گزارش مجله فیروزی، مزاج شناسی علمی بسیار وسیع و گسترده برای تشخیص و درمان مسائل جسمی و روحی است زیرا تمامی جنبه های زندگی ما تحت تاثیر طبیعت بدنمان واقع شده است و هر نوع غذایی که می خوریم بر تمامی اعضای بدن ما از مغز و اعصاب گرفته تا قلب و معده و کبد و کلیه ها گذار است .
مزاج چیست؟
تمام جهان تشکیل شده از چهار عنصر اصلی که به عنوان عناصر اربعه شناخته می شوند. عناصر اربعه، هر کدام کیفیت و مشخصات خود را دارند.مثل گرمی -سردی- تری- خشکی.
مصرف مواد غذایی بر روی خلق و خوی انسان تاثیر می گذارد و این نشانه عدم سازگاری یا سازگاری این مواد در علم مزاج شناسی است.
گرمی و سردی، دو کیفیت اصلی به حساب می آیند و تری و خشکی فرعی هستند. گاهی پیش می آید که شرایط و عوامل بیرونی باعث افزایش یا کاهش این چهار کیفیت در بدن می شوند که نتیجه این تغییرات در بدن رو به اصطلاح در طب سنتی مزاج می گویند.
پس به خاطر داشته باشید، مزاج در واقع کیفیت اندازه و اندازه عناصر اربعه در بدن است و همه ما انسان ها، این چهار کیفیت را (گرمی-سردی-تری-خشکی) در بدن خود داریم که نسبت به کم یا زیاد بودن این کیفیت ها، مزاج افراد با هم فرق دارد.
گاهی یکی از این کیفیت ها در بدن؛ به اندازه زیادی با بقیه اختلاف دارد و بیشتر از بقیه وجود دارد که در این صورت می گویند
مزاج فلانی سرد یا گرم است یعنی یکی از آن کیفیت ها در بدن او غلبه دارد که در خصوص افراد معتدل مزاج، هیچ کدام از کیفیت های مزاجی نسبت به بقیه رجحان ندارد و فرد در حالت معتدل مزاج است.
چند نوع مزاج داریم؟
چهار کیفیت اصلی و فرعی که گفتیم، به صورت ترکیبی باهم ترکیب می شوند و نوع مزاج را تشکیل می دهند.بخواهیم به طور دقیق محاسبه کنیم، یعنی ما 9 مزاج داریم. به این شکل که؛ گرم؛ سرد؛ تر ؛ خشک؛ گرم و تر؛ گرم و خشک؛ سرد و تر؛ سرد و خشک؛ و آخری هم معتدل.
چگونه مزاج خود را بشناسیم؟
این بحث خیلی پیچیده است و تشخیص اون احتیاج به شناخت و آنالیز فاکتورهای زیادی دارد.اما به طور ساده آنالیز چند نشانه اصلی می تواند به شما در تشخیص مزاج یاری کند.
رنگ پوست بدن
جنس مو و ناخن ها
کیفیت خواب و بیداری
شکل فیزیکی اعضای بدن
اندازه ذخیره گوشت و چربی در بدن
سرعت و اندازه ضعف عمومی بدن
با آنالیز این نشانه ها، در طب سنتی دست به تشخیص مزاج شما یا غلبه مزاجی شما می زنند و براساس آن می گردد یک کلیت درباره شخصیت شناسی افراد گفت. اما به خاطر داشته باشید، این ها فقط تعاریف کلی هستند.
گاهی افراد به علت شرایط محیطی و اقلیمی، نشانه های آنها تفاوت پیدا می نماید. پس تشخیص مزاج را به افراد کارشناس طب سنتی بسپارید.
رنگ پوست بدن
سفیدی پوست بدن
نشانه کم خونی و مزاج، کمی مایل به سردی می باشد.رنگ زرد کمی مایل به قرمزی
نشانه وجود خون غیر طبیعی در بدن است.قرمزی پوست بدن
نشان از گرمی و پر خونی دارد.تیرگی پوست
نشانه خون غیر تمیز است ، مستعد غلبه سودا است.زردی پوست
نشانه صفرا (گرمی وخشکی)رنگ بادمجانی
نشانه خشگی و سردی (سودا)رنگ گچی
سردی و تری (بلغم)جنس مو و ناخن ها
نازکی مو
نشانه سردی و تری مزاج است.ضخامت مو
نشانه گرمی و خشکی مزاجموی سیاه
علت بر گرمی و خشکیموی صاف و لخت
سردی و تری مزاجسفیدی مو
سردی و تریموی حنایی طلایی (کمی مایل به قرمز)
علت بر اعتدال مزاجگاهی سرعت رشد مو هم می تواند نشانه خوبی برای تشخیص مزاج باشد
اگر سرعت رشد مو زیاد باشد
نشانه گرمی مزاج است.اگر سرعت رشد مو کم باشد
نشانه سردی مزاج است.اگر رشد مو خیلی خیلی سریع باشد بیش از حد نرمال
علت بر گرمی و خشکی مزاج است.در خصوص ناخن ها
شکنندگی ناخن ها
نشانه مزاج گرم استانعطاف پذیری ناخن ها
نشانه سرد مزاج است.کیفیت خواب و بیداری
خواب زیاد
علت بر سردی وتری مزاج است.خواب کم و بیداری زیاد
علت بر خشکی وگرمی مزاج است.خواب وبیداری معتدل
علت بر اعتدال مزاج است.شکل فیزیکی اعضای بدن
موارد ذیل بیانگر گرمی مزاج است
قفسه سینه پهن بزرگاندامها بزرگ
عروق برجسته و بزرگ قابل مشاهده
نبض بزرگ و قوی
عضلات ضخیم و برجسته
عضله خیلی به مفصل چسبیده و تاندونش کوچک است.
گفتنی است بر عکس موارد فوق الذکر دلالت بر مزاج سرد می نماید، مثلاً داشتن اندامهای کوچک.
موارد ذیل بیانگر مزاج خشک است
1. چهره لاغر وپوست به استخوان چسبیده2. مفاصل قابل مشاهد و برجسته
3. غضروف های حنجره وبینی و.. برجسته و واضح است.
اندازه ذخیره گوشت و چربی در بدن
اگر در بدن فرد گوشت زیاد باشد، دلالت بر گرمی و تری، اگر چربی بدن بیشتر از گوشت باشد، دلالت بر سردی وتری (گوشت زیاد باشد+ چربی کم= گرمی وخشکی)سرعت و اندازه ضعف عمومی بدن
گاهی ضعف عمومی بدن به علت رجحان و یا همان غلبه مزاج است.مثلا اگر عضوی در روبرو با گرمای شدید(تفاوتی ندارد مصرف موارد گرم باشد یا قرار گرفتن در گرمای شدید)؛ واکنش نشان بدهد، نشان دهنده گرمی مزاج است.
منبع: سایت نظارت بر خانواده
منبع: راسخون