همه چیز درباره درماتیت آتوپیک؛ راه های موثر برای کنترل و پیشگیری - مجله فیروزی

درماتیت آتوپیک چیست؟

درماتیت آتوپیک (AD) یک نوع شایع از اگزما است که میلیون ها نفر (از بچه ها گرفته تا بزرگسالان)، با آن دست وپنجه نرم می نمایند. این بیماری مزمن است و ممکن است در طول زندگی فرد به طور دوره ای ظاهر گردد و دوباره فروکش کند. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به درستی عمل نمی نماید و باعث التهاب پوست می گردد. این التهاب باعث خشکی، خارش و جوش هایی می گردد که در پوست های روشن قرمز و در پوست های تیره به رنگ های بنفش، قهوه ای یا خاکستری دیده می گردد.

بعضی از افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک یک مشکل ژنتیکی دارند که باعث کمبود پروتئینی به نام فیلاگرین می گردد. این پروتئین به حفظ رطوبت و سلامت پوست یاری می نماید. نبود فیلاگرین کافی، باعث می گردد پوست خشک گردد و در برابر عفونت ها و آلودگی ها آسیب پذیرتر باشد.

بیماری پوستی درماتیت آتوپیک معمولا از نوزادی آغاز می گردد و ممکن است در طول زندگی فرد نیز ادامه داشته باشد. محتمل است علائم آن گاهی بهتر و گاهی بدتر گردد. بعضی بچه ها با بزرگ شدن از این بیماری رهایی پیدا می نمایند اما در بعضی دیگر علائم تا بزرگسالی هم ادامه دارد. افرادی که سابقه آسم یا آلرژی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این نوع اگزما هستند.

علت درماتیت آتوپیک چیست؟

علت دقیق درماتیت آتوپیک هنوز به طور کامل معین نیست اما تحقیقات نشان می دهند که تغییرات در لایه محافظ پوست می توانند منجر به از دست دادن رطوبت شوند. این از دست دادن رطوبت باعث خشکی و التهاب پوست می گردد. التهاب به نوبه خود احساس خارش ایجاد نموده که فرد را به خاراندن پوست وادار می نماید. این چرخه می تواند آسیب بیشتری به پوست وارد نموده و خطر عفونت های باکتریایی را افزایش دهد. در کل محققان به چند عامل کلیدی اشاره نموده اند که ممکن است در تغییرات لایه محافظ پوستی و کنترل رطوبت نقش داشته باشند:

• تغییرات ژنتیکی: وجود سابقه خانوادگی درماتیت آتوپیک می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. طبق تحقیقات رخ دادن تغییرات در ژن هایی که مسئول فراوری پروتئین های مهم برای حفظ سلامت پوست هستند، می تواند به آسیب سد دفاعی پوستی منجر گردد.
• مسائل سیستم ایمنی: گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن دچار اختلال شده و به طور غیرطبیعی فعال می گردد که می تواند باعث التهاب و در نتیجه درماتیت آتوپیک گردد.
• عوامل محیطی: عوامل محیطی ماند دود تنباکو، آلودگی های خاص هوا، عطرها و ترکیبات موجود در محصولات مراقبت از پوست و صابون ها می توانند تاثیر قابل توجهی بر درماتیت آتوپیک داشته باشند و سیستم ایمنی را تحت الشعاع قرار دهند؛ این موضوع منجر به ایجاد تغییرات در سد محافظ پوست می گردد. بعلاوه، خشکی بیش ازحد پوست نیز می تواند در ایجاد مسائل پوستی نقش داشته باشد.
• غذاهای آلرژی زا: بعضی غذاها می توانند علائم درماتیت آتوپیک را تشدید نمایند. رایج ترین این غذاها شامل بادام زمینی، آجیل ها، تخم مرغ، سویا، شیر گاو، گندم و غذاهای دریایی است. افرادی که به این غذاها حساسیت دارند، باید از مصرف آن ها خودداری نمایند تا از بروز علائم جلوگیری گردد. دانستن فهرست و اگزما یاری زیادی به تسریع روند بهبود شما می نماید.

علائم درماتیت آتوپیک

علائم درماتیت آتوپیک (AD) در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد و شدت آن ها از خفیف تا شدید تغییر کند. خارش، اصلی ترین علامت است و بیشتر افراد مبتلا، هر روز این خارش آزاردهنده را تجربه می نمایند. این خارش می تواند منجر به درد پوست و اختلال در خواب گردد. به طورکلی رایج ترین علائم بیماری درماتیت آتوپیک شامل موارد زیر است:

• خشکی پوست
• خارش شدید
• التهاب و تورم
• بثورات پوستی (تغییر در بافت یا رنگ پوست) به رنگ قرمز، قهوه ای، بنفش یا خاکستری
• برآمدگی های کوچک (ممکن است پر از مایع باشند یا پوسته پوسته شوند)
• ترک خوردگی پوست

این علائم می توانند در دوره هایی بدتر شده و سپس بهبود پیدا نمایند اما بیشتر اوقات باعث ناراحتی زیادی برای فرد مبتلا می شوند. در نوزادان (به ویژه تا سن 2 سالگی)، شایع ترین علامت درماتیت آتوپیک بثورات قرمز است که ممکن است به علت خراشیدن، چرک کند. این بثورات بیشتر اوقات در نواحی صورت، پوست سر و اطراف مفاصل ظاهر می شوند. والدین معمولا نگران هستند که نوزاد در ناحیه پوشک درماتیت آتوپیک داشته باشد اما این بیماری به ندرت در این ناحیه بروز می نماید.

در بچه ها از سن 2 سالگی تا بلوغ، بثورات معمولا به شکل قرمز هستند که ممکن است با خراشیدن چرک یا خونریزی نمایند. این بثورات اغلب در آرنج ها و زانوها (بخصوص در نواحی خمیده)، گردن و مچ پاها دیده می شوند.

درماتیت آتوپیک در بزرگسالان و نوجوانان، به صورت بثورات به رنگ قرمز تا قهوه ای تیره ظاهر می شوند و محتمل است با خراشیدن خونریزی نمایند و پوسته پوسته شوند. این بثورات اغلب در دست ها، گردن، آرنج ها و زانوها (معمولا در نواحی خمیده)، پوست اطراف چشم ها و مچ پاها و پاها مشاهده می شوند. برای داشتن اطلاعات بیشتر در این زمینه پیشنهاد می کنیم مقاله علت شوره ابرو و راهکارهای موثر ما را مطالعه کنید.

درمان قطعی درماتیت آتوپیک

درماتیت آتوپیک یک بیماری پوستی مزمن است که احتیاج به درمان و مدیریت مداوم دارد. در ادامه، روش های درمان این نوع بیماری درماتیت به طورکامل شرح داده شده است:

1. کرم های استروئیدی موضعی: این کرم ها و پمادها به کنترل خارش و کاهش التهاب پوست یاری می نمایند. اغلب برای استفاده از این محصولات، باید طبق دستور پزشک عمل کرد زیرا استفاده مکرر یا بیش ازحد می تواند عوارض جانبی مانند نازک شدن پوست یا تغییر رنگدانه ها را به همراه داشته باشد.
2. استروئیدهای خوراکی: پزشک ممکن است در موارد شدید درماتیت آتوپیک، استروئیدهای خوراکی را تجویز کند تا التهاب را کاهش دهد. این داروها به علت عوارض جانبی احتمالی، نظیر افزایش قند خون و تاثیر بر رشد بچه ها، باید تنها به مدت کوتاه مصرف شوند.
3. داروی تزریقی: یک داروی نو و تزریقی (Dupixent)، برای درمان درماتیت آتوپیک شدید طراحی شده است و به ویژه برای بیمارانی که به سایر درمان ها پاسخ نمی دهند موثر است. این دارو به کنترل التهاب و کاهش علائم یاری می نماید و به طور مستقیم به سیگنال های ایمنی بدن واکنش نشان می دهد.
4. آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد ویروس یا ضد قارچ: اگر درماتیت آتوپیک عفونی گردد، شاید پزشک آنتی بیوتیک، داروی ضد ویروس یا ضد قارچ تجویز کند. این داروها برای از بین بردن عفونت و تسکین علائم ناشی از آن ضروری هستند و به درمان سریع تر پوست یاری می نمایند.
5. پانسمان مرطوب: این روش شامل استفاده از کرم های استروئیدی و پوشاندن پوست با باندهای مرطوب است. این تکنیک اکثرا در مواقعی که بیماری به شدت عود می نماید، انجام می گردد؛ در این شرایط ممکن است بیمار احتیاج به مراقبت در محیط بیمارستانی داشته باشد تا سریع تر بهبود پیدا کند.
6. نور درمانی: در این درمان، از مقادیر کنترل شده اشعه ماوراء بنفش برای کاهش التهاب و بهبود علائم استفاده می گردد. نور درمانی اغلب برای بیمارانی که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند، موثر است؛ بااین حال، این روش به علت افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست در طولانی مدت توصیه نمی گردد.

مدیریت و کنترل علائم بیماری

درماتیت آتوپیک قابل درمان نیست اما بسیاری از بچه ها ممکن است با گذشت زمان بهبود پیدا نمایند. با استفاده منظم از کرم های مرطوب نماینده (حداقل دو بار در روز)، آشنایی با برترین روغن برای درمان اگزما و شناسایی عوامل محرک، افراد می توانند علائم خود را کنترل و عود کردن مجدد جلوگیری نمایند. برای مدیریت علائم درماتیت آتوپیک و تسکین پوست ملتهب و خارش دار، می توانید از روش های زیر بهره ببرید:

• مرطوب سازی پوست: حداقل دو بار در روز پوست خود را مرطوب کنید. از کرم ها، روغن ها، اسپری ها، پمادها یا ترکیبی از این محصولات بهره ببرید. مهم است که محصولاتی انتخاب کنید که فاقد عطر یا رنگ باشند تا تحریک کمتری به پوست وارد نمایند. پیدا کردن محصول مناسب و گنجاندن آن در برنامه روزانه مراقبت از پوست بسیار تاثیر گذار است.
• استفاده از کرم های ضد خارش: کرم های ضد خارش که بدون نسخه در دسترس هستند می توانند خارش ناشی از درماتیت آتوپیک را به طور موقت تسکین دهند. استفاده از این کرم ها می تواند به کاهش ناراحتی یاری کند.
• خودداری از خاراندن: اگر پوست شما خارش دارد، سعی کنید به جای خاراندن آن، به آرامی روی آن فشار دهید. بعلاوه اگر فرزند شما به درماتیت آتوپیک مبتلا است، ناخن های او را کوتاه کنید و برای جلوگیری از خاراندن در حین خواب، می توانید از دستکش بهره ببرید.
• داروهای آلرژی یا ضد خارش: آنتی هیستامین ها مانند فکسوفنادین یا سیتریزین می توانند به کاهش خارش یاری نمایند. با پزشک خود در خصوص برترین گزینه ها مشورت کنید زیرا این داروها ممکن است هم به صورت بدون نسخه و هم با نسخه در دسترس باشند.
• حمام جو دوسر: اگر می خواهید سراغ بروید حمام جو دوسر را امتحان کنید. با اضافه کردن جو دوسر کلوئیدی به آب حمام، می توانید به تسکین پوست ملتهب و قفل کردن رطوبت در پوست یاری کنید. پس از حمام، پوست خود را به آرامی خشک کنید و مرطوب نماینده را درحالی که پوست هنوز مرطوب است، بهره ببرید.
• پوشیدن لباس راحت: از لباس های تنگ یا خارش دار که ممکن است خارش را بدتر نمایند، خودداری کنید. انتخاب لباس های نرم و راحت می تواند به تسکین پوست یاری کند.
• استفاده از دستگاه بخور: اگر هوای خانه یا محل کار شما خشک است، می تواند علائم درماتیت آتوپیک را تشدید کند. استفاده از دستگاه بخور می تواند رطوبت را به هوا اضافه کند و به بهبود شرایط پوست یاری کند.
• انتخاب صابون های مناسب: از صابون های بدون رنگ و عطر بهره ببرید. صابون های ملایم و بدون عطر برترین گزینه برای افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک هستند و می توانند به کاهش تحریک پوست یاری نمایند.
• کاهش استرس: استرس و اضطراب می توانند علائم درماتیت آتوپیک را تشدید نمایند؛ بنابراین پیدا کردن روش هایی برای کاهش استرس، مانند تکنیک های فکر آگاهی، مراقبه یا آرامش بخشی، می تواند در مدیریت علائم موثر باشد.

پیشگیری از درماتیت آتوپیک

برای جلوگیری از عود کردن درماتیت آتوپیک، ایجاد یک روتین مناسب مراقبت از پوست می تواند بسیار یاری نماینده باشد؛ اما چطور از اگزمای پوستی جلوگیری کنیم؟ اولا، پوست خود را حداقل دو بار در روز مرطوب کنید. استفاده از کرم ها، پمادها و لوسیون ها به حفظ رطوبت پوست یاری می نماید. توجه داشته باشید که انتخاب محصولات مناسب که عطر نداشته باشند و برای پوست شما مؤثر باشند، بسیار مهم است.

ثانیا، استفاده از وازلین روی پوست نوزاد ممکن است به جلوگیری از ابتلا به درماتیت آتوپیک یاری کند. بعلاوه، خوب است که روزانه حمام یا دوش بگیرید و از آب گرم به جای آب داغ بهره ببرید. مدت زمان حمام را به حدود 10 دقیقه محدود نموده و از پاک نماینده های ملایم و بدون صابون برای شست وشو یاری بگیرید. نباید فراموش کنید که انتخاب پاک نماینده هایی که فاقد رنگ، الکل و عطر هستند، اهمیت زیادی دارد. البته برای بچه ها خردسال، معمولا فقط آب گرم برای تمیزی کافی است و احتیاجی به صابون نیست.

پس از حمام، پوست را با یک حوله نرم به آرامی خشک کنید و مرطوب نماینده را درحالی که پوست هنوز مرطوب است (در عرض سه دقیقه)روی پوست بزنید. شناختن و اجتناب از محرک های درماتیت آتوپیک (برای هر فرد ممکن است متفاوت باشند)، بسیار مهم است. به طورکلی، از هر چیزی که باعث خارش می گردد دوری کنید زیرا خراشیدن اغلب باعث شعله ور شدن اگزما می گردد. پس از شناسایی عواملی که باعث اگزما شما می گردد، با پزشک خود درباره نحوه مدیریت علائم و جلوگیری از عود کردن بیماری صحبت کنید تا روند درمان را بهتر پیش ببرید.

عوامل تحریک نماینده بیماری درماتیت آتوپیک

پارچه های پشمی خشن، پوست خشک، عفونت های پوستی، گرما و عرق، استرس، محصولات تمیزنماینده، گردوغبار و شوره حیوانات خانگی، کپک، گرده، دود تنباکو، هوای سرد و خشک، عطرها و سایر مواد شیمیایی تحریک نماینده بیماری هستند. از طرفی محتمل است خوردن غذاهای خاصی مانند تخم مرغ و شیر گاو باعث عود کردن بیماری در نوزادان و بچه ها شوند. در این موارد، مشورت با پزشک برای شناسایی آلرژی های غذایی احتمالی بسیار مهم است.

تفاوت پسوریازیس و درماتیت آتوپیک

پسوریازیس و درماتیت آتوپیک هر دو بیماری های پوستی مزمن هستند که باعث التهاب و خارش پوست می شوند اما تفاوت بیماری درماتیت آتوپیک و پسوریازیس چیست؟ پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های پوست حمله می نماید و این باعث ایجاد پلاک های قرمز و پوسته پوسته می گردد. این پلاک ها معمولا در نواحی مانند آرنج ها، زانوها و پوست سر ظاهر می شوند.

در مقابل، درماتیت آتوپیک یا اگزما بیشتر به علت مسائل در سد دفاعی پوست و حساسیت به عوامل محیطی بروز پیدا می نماید. این بیماری اغلب با ایجاد پوسته های خشک و خارش همراه است و در نواحی خمیده بدن مانند پشت زانوها و آرنج ها دیده می گردد. درماتیت آتوپیک بیشتر در بچه ها شایع است اما ممکن است در بزرگسالی نیز ادامه یابد.

هر دو بیماری می توانند زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهند اما درمان و علل آن ها فرق دارد؛ بنابراین، تشخیص دقیق به وسیله پزشک برای انتخاب برترین درمان اهمیت زیادی دارد. به طور خلاصه، پسوریازیس با پلاک های قرمز و پوسته پوسته شناخته می گردد و یک بیماری خود ایمنی است؛ در حالی که درماتیت آتوپیک با پوست خشک و خارش دار معین شده و به عنوان یک بیماری التهابی شناخته می گردد.

سخن آخر

در این مقاله به طور کامل درباره بیماری درماتیت آتوپیک حرف زدیم و اطلاعات زیادی را با شما درمیان گذاشتیم؛ درماتیت آتوپیک ممکن است بخشی از زندگی تان باشد اما این به معنای خاتمه جهان نیست! با وجود چالش هایی که درماتیت آتوپیک برای بیماران مبتلا رقم می زند، خبر خوب این است که امید و راهکار های موثری برای بهتر شدن زندگی افراد مبتلا وجود دارد. از درمان های موضعی تا تغییرات ساده در سبک زندگی، هر یک از ما می توانیم قدمی در این مسیر برداریم و راهی برای کنترل و مدیریت این بیماری پیدا کنیم.

منبع: nationaleczema ، clevelandclinic ، mayoclinic