چرا به مه مغزی دچار می شویم و نمی توانیم فکری شفاف داشته باشیم؟ چگونه آن را شکست بدهیم؟ - مجله فیروزی

در این مطلب می خواهیم با یاری یک متخصص مغز و اعصاب آنالیز کنیم مه مغزی چیست و چگونه به وجود می آید و روش های شکست و عبور از آن چیست؟

سابینا برنان؛ متخصص مغز و اعصاب در کتاب اخیر خود به نام Beating brain fog می گوید: مه مغزی مجموعه ای از علائم است که باعث از بین رفتن وضوح ذهنی می گردد و دائما افکاری مبهم وجود دارد.

در حالی که هیچ آماری از شیوع مه مغزی در دست نیست؛ دکتر برنان تاکید دارد که نزدیک به 600 میلیون نفر در سراسر دنیا از این اختلال شناختی رنج می برند. یکی از علائم واضح مه مغزی عدم توانایی در شفاف اندیشیدن و تصمیم گیری است که باعث ناتوانی ذهنی فرد می گردد و در دوران طولانی پاندمی ویروس کرونا به وفور دیده می گردد.

حتی ممکن است شما ویروس کرونا نگرفته باشید ولی به مه مغزی دچار شوید یا اینکه در آینده این اختلال عملکردی ذهن به سراغ شما بیاید. بهتر است با این پدیده بیشتر آشنا شوید و روش های شکست آن را بدانید.

مغز الگوها را دوست دارد

به گفته دکتر برنان، یکی از دلایل اصلی بروز مه مغزی، نداشتن زندگی عادی و روتین همیشگی است. پیش از پاندمی کرونا، حدود 40 درصد رفتارها و عملکرد روزانه ما عادی و روتین بود که برای مغز یک ضرورت و احتیاج اساسی است.

مغزها به الگوها متکی هستند و روندهای روتین را دوست دارند. مغز عضوی با مصرف انرژی بسیار بالا است. حدود یک چهارم انرژی مواد مغذی که وارد بدن ما می گردد توسط مغز مصرف خواهد شد. قشری از مغز که به نام بخش تفکری مغز عظیم ترین مصرف نماینده انرژی است. چون مغز به طور دائم در حال آنالیز الگوها است و انرژی می سوزاند.

بنابراین، مغز می تواند رفتارهای اتوماتیک و روتین را با مصرف انرژی بسیار پایین تر انجام دهد. قسمت متفکر مغز فقط در شروع و خاتمه یک فعالیت انرژی مصرف می نماید و در حین فعالیت احتیاجی به فشار و عملکرد بالا ندارد.

انجام کارهای روتین و عادی زندگی برای مغز خیلی راحت و بی دردسر هستند. به همین دلیل، بسیاری از افراد دوست دارند بیشتر کارهای روزانه خود را به طور روتین و تکراری انجام دهند تا فشار زیادی بر ذهن و مغزشان وارد نیاید و خسته نشوند. در غیر این صورت، باید افراد غرق در تفکر و فعال و انفعال شوند که انرژی زیادی مصرف می نماید.

برنامه های صبحگاهی

دکتر برنامه می گوید بسیاری از ما پیش از پاندمی کرونا، یک برنامه صبحگاهی عادی داشتیم. بنابراین تا پیش از رسیدن به دفتر کار در ساعت 9:30 دقیقه صبح هیچ استرس و فشار یا درگیری آگاهانه ذهنی روی مغز نداشتیم.

اما ویروس کرونا باعث شد این روال های عادی برهم بخورند و مردم از همان خانه درگیر چالش هایی مانند یافتن مکان مناسبی برای کار، یافتن انگیزه برای لباس پوشیدن، خوابیدن در زمان مناسب، انجام متفاوت کارها در خانه و بدون همکاران شوند.

در این دوران، رفتارهای نامنظمی از مردم سر می زند و این باعث برهم خوردن الگوهای روتین مغزی می شوند و شناسایی آن ها برای ذهن سخت است.

این متخصص مغز و اعصاب می گوید مغز واقعا تحت تاثیر این مسئله قرار گرفته است و دیگر قدرتی برای کارهای شناختی ندارد یا انرژی بسیار کمی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و تصمیم گیری شفاف و واضح دارد.

دکتر برنان می گوید اولین قدم اصلی برای غلبه بر مه مغزی، بازگرداندن روال ها است. پیشنهاد می گردد مردم برای کار در خانه لباس هایی بپوشند که هنگام کار در دفتر به تن داشتند؛ سعی در بیرون رفتن از خانه نمایند؛ حتی اگر دور بلوک محل زندگی خود پیاده روی نموده و دوباره به خانه بازگردند.

کمبود خواب

دکتر برنان می گوید مه مغزی یک بیماری، اختلال یا نقص نیست؛ بلکه نشانه چیزی است که می تواند سلامتی انسان را به خطر بیندازد و نشات گرفته از سبک زندگی باشد؛ مثلا کمبود و بی خوابی منجر به بروز مه مغزی می گردد.

او می گوید خواب کافی می تواند تا حدود زیادی آثار مه مغزی را از بین ببرد و اجازه دهد مغز شما قدرت شفاف اندیشیدن و تصمیم گیری را داشته باشد. چون خواب خوب و کافی به مغز اجازه می دهد سموم را دفع کند. همانند تمیز کردن خیابان ها در شب؛ هنگامی که هیچ ترافیکی در آن ها وجود ندارد.

چیزی که مغز احتیاج دارد این است که در یک بازه زمانی اصلا درگیر عملنمودهای شناختی نگردد تا قدرت و زمان لازم برای پاک سازی و تمیز کردن را داشته باشد.

یک روش ساده تشخیص اینکه به اندازه کافی خواب رفتید یا خیر؛ این است که اگر احساس می کنید بیش از حد بیداری می کشید و خواب آلوده هستید. وقتی ماده شیمیایی آدنوزین که باعث خواب آلودگی ما می گردد؛ به طور کامل از بدن پاک نگردد؛ شما احساس کمبود خواب دارید.

علاوه بر خواب خوب و کافی، ورزش برای غلبه بر مه مغزی بسیار مفید است. چون پروتئینی به نام نوروتروفیک از مغز آزاد می نماید و باعث رشد سلول های مغزی و اتصالات آن ها می نماید و قدرت ذهن افزایش پیدا خواهد نمود.