چهار قوطی واکس، قورباغه و ابر های دیجیتال؛ درباره فیلم سرخپوست

به گزارش مجله فیروزی، سرخ پوست مطابق معمول بسیاری از فیلم های سال های اخیر سینمای ایران ایده خوبی دارد، با همان شروع می کند و در یک سوم ابتدایی بسیار امیدوارکننده به نظر می رسد.

چهار قوطی واکس، قورباغه و ابر های دیجیتال؛ درباره فیلم سرخپوست

حسین معززی نیا| این عادی نیست که سرخ پوست به یکی از فیلم های تحسین شده جشنواره سال گذشته تبدیل گردد. هر جور که حساب کنیم عادی نیست.

این که خیلی ها یکی از دو سه فیلم منتخب شان این باشد، و حتی در نظرخواهی اخیر مجله فیلم به فهرست بهترین های تاریخ سینمای ایران چند نفر هم راه یابد یعنی یک مشکل اساسی در تعاریف اولیه ما وجود دارد. در سینمای ایران چه می گذرد و توقع ها در چه سطح است که فیلمی چنین معیوب می تواند جلب توجه کند؟

بله، این واضح است که برای طراحی صحنه، ساخت وساز محیط، کارکرد رنگ و نور در لوکیشن، طراحی صورت و لباس بازیگران و خیلی از دیگر جزئیات، کار شده، فکر شده و دستاورد هایی هم حاصل شده. اما خب که چه؟ چطور می گردد در فیلمی که آشکارا قصه گوست و بنا دارد با تعلیق پیش برود و از گره افکنی، نقطه عطف و حادثه، مطابق با الگو های سینمای کلاسیک استفاده کند، کیفیت بازی ها و رنگ و نور و کار دوربین را جدا از قصه ارزیابی کنیم؟

مگر داریم فیلمی از آنتونیونی تماشا می کنیم؟ این یک فیلم قصه گوست و باید بتواند قصه اش را درست تعریف کند تا موقعیت را باور کنیم، با شخصیت ها همراه شویم و آن ها را بفهمیم. اما فیلم ساز هرچه در متقاعد کردن یک سرمایه گذار برای آمدن پای این پروژه و جمع کردن عوامل فنی ماهر و ستاره های تماشاگرپسند مهارت به خرج داده، کاری را که باید روی کاغذ انجام می داده با همان غلط هایی به نتیجه رسانده که دفعه قبل، موقع نوشتن فیلمنامه ملبورن مرتکبش شده بود.

سرخ پوست مطابق معمول بسیاری از فیلم های سال های اخیر سینمای ایران ایده خوبی دارد، با همان شروع می کند و در یک سوم ابتدایی بسیار امیدوارکننده به نظر می رسد؛ و هم چون بسیاری از فیلم های سال های اخیر سینمای ایران، به محض تمام شدن جذابیت ایده اولیه، تعیین می گردد فیلمنامه نویس آن قدر به همان ایده اطمینان داشته که توانسته سی چهل نفر را همراه کند و حالا همگی دارند ما را مشغول می کنند تا نبینیم قصه ای باقی نمانده، فیلم دارد دور خودش می چرخد و با آوردن و بردن شخصیت فرعی های بی ربط، وقت تلف می کند.

در نتیجه، نیما جاویدی مثل فیلم قبلی اش این جا هم شروع می کند به تقلب در روایت داستان: فیلمی که اساساً و از مبنا درباره ناپدید شدن آدمی در یک مکان است، مکانی که ده ها آدم سال هاست در آن کار می کنند، نقشه دارد، تعیینات ثبت شده دقیق و روشن دارد، هرگز حتی یک صحنه متقاعدکننده نشان ما نمی دهد که آدم های این زندان دقیقاً چه می کنند، کجا را می گردند و چطور وجب به وجب ساختمان را وارسی می کنند و این آدم را پیدا نمی کنند.

باید بنا را بر این بگذاریم که خب گشته اند و پیدا نکرده اند. فیلم به شکل واضحی در کار با جغرافیا و هم چنین زمان (ساعت) تقلب می کند. هر وقت دوست دارد هر چیزی را که دلش می خواهد نشان ما می دهد. وقایع مشابه را با زمان بندی های متفاوت روایت می کند. به قرارداد های خودش پای بند نیست. چون فیلم ساز نمی داند این قصه، قصه زمان است و مکان.

لوکیشن هم بیشتر با این نگاه طراحی شده که بگردد پروژکتور ها را جای مناسب گذاشت، دوربین را حرکت داد و پلان های درست گرفت، نه این که فضا بسازد و بخشی از درام باشد و برای ما روشن کند هر کس از کجا می آید و کجا می رود. فیلم فرار از زندان قواعد خودش را دارد.

از حفره ژاک بکر تا رستگاری در شاوشنک دارابونت همه شان وقت صرف این می کنند که جغرافیا بسازند و ما را متقاعد کنند هر کس دارد چه می کند، دنبال چه می گردد و نقشه چیست. سرخ پوست البته در یک سوم خاتمهی و در نحوه کارگردانی سکانس های تعقیب و گریز با اتومبیل نشان می دهد مشکلش فقط منحصر به فضا های داخلی نیست.

شاید فیلم ساز معتقد است این ها چندان مهم نیست، بهانه است برای خلق پس زمینه داستان تا بتوانیم زودتر برسیم به شخصیت ها. بسیارخب، این ها را که بگذاریم کنار، آن وقت قرار است قصه این باشد که یک رئیس زندان باتجربه و خوش سابقه که مو لای درز کارش نمی رفته حالا به خاطر چشم و ابروی خانمی که چند ساعت آمده کمکش، اجازه می دهد زندانی اش فرار کند، مقام ریاست شهربانی را از دست بدهد و توبیخ و تحقیر احتمالی را به جان بخرد؟

که چه بگردد؟ چون یک خانم چند ساعت جلویش قدم زده؟ این آقای رئیس تا حالا زن در زندگی اش ندیده بوده؟ این خانم چه خصوصیت نادری دارد که با این که همه ما تماشاگران فهمیده ایم قصدش چیست و آقای رئیس هم چند نوبت می بیند دارد با زندانی هم دستی می کند تا فراری اش دهد، اجازه می دهد راست راست راه برود؟ و خاتمه هم آقای رئیس لابد عشق را به مقام دنیایی ترجیح می دهد و بعد از آن تعقیب و گریز و کشف راز، همه چیز را رها می کند و می ایستد رو به روی معشوق! شوخی داریم؟

من که در تمام طول فیلم فقط دو بازیگر به نام نوید محمدزاده و پری ناز ایزدیار تماشا کردم که تلاش کرده اند متفاوت باشند نه دو کاراکتر قابل فهم که ابتدا روی کاغذ شکل گرفته اند، و نفهمیدم ستاره پسیانی چرا آن شکلی است و توی فیلم چه کاره است و چرا در این داستان، زن و بچه سرشان را می اندازند پایین می آیند توی زندان، خودشان را توی سلول حبس می کنند و عروسک می دهند به همدیگر.

اسم چنین فیلمی هم می گردد سرخ پوست، چون جذاب و کنجکاوکننده است. لقبی است ساخته شده برای آدمی که ما هرگز نمی بینیم، و اگر سیه چرده بود و هم سلولی هایش به او می گفتند کاکاسیاه فرقی نمی کرد. همه جزئیات داستانی فیلم و ایده هایی مثل واکس و آن قورباغه بینوا همین قدر سرهم بندی شده است مثل ابر های همیشه زیبای توی آسمان اطراف زندان که با کامپیوتر ساخته شده اند و بدجوری توی ذوق می زنند.

قصه های درجه یک و فیلم های بزرگ بر مبنای نیت ها و ایده های توی ذهن ما ساخته نمی شوند؛ بلکه باید روی پرده جان پیدا کنند. به کسی که این جان بخشی را بلد است می گویند فیلم ساز.

منبع: سازندگی

منبع: فرادید
انتشار: 17 مرداد 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: mfiroozi.ir شناسه مطلب: 110

به "چهار قوطی واکس، قورباغه و ابر های دیجیتال؛ درباره فیلم سرخپوست" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چهار قوطی واکس، قورباغه و ابر های دیجیتال؛ درباره فیلم سرخپوست"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید