استراتژی عربستان در بازار نفت دیگر جواب نمی دهد - مجله فیروزی

به گزارش خبرنگاران، آمار شرکت بریتیش پترولیوم نشان می دهد سهم اوپک از فراوری جهانی نفت در سال 2018 به 41.5 درصد کاهش پیدا کرد که پایین ترین میزان از سال 2003 بود.

سهم اوپک با توجه به کاهش فراوری داوطلبانه این گروه و تحریم های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا احتمالاً سال جاری از این هم کمتر خواهد شد و به پایین ترین میزان از سال 2002 و پیش از اوایل دهه 1990 می رسد.

اعضای اوپک در فاصله سال 2002 تا 2008 سهمشان از بازار نفت را به تدریج افزایش دادند اما از آن موقع سهم آنها روند نزولی داشته است و هیچ نشانی هم از معکوس شدن ندارد.

مجموع فراوری نفت اوپک در سال 2018 تنها دو میلیون بشکه در روز (پنج درصد) افزایش داشت در حالی که فراوری این گروه در سال 2008 به میزان 9.6 میلیون بشکه در روز (29 درصد) رشد پیدا نموده بود.

فراوری عربستان سعودی که بزرگترین عضو اوپک است 1.6 میلیون بشکه در روز (15 درصد) و فراوری عراق 2.2 میلیون بشکه در روز (90 درصد) افزایش داشت. در مقابل، خارج از اوپک فراوری کانادا 2 میلیون بشکه در روز (62 درصد) و فراوری آمریکا 8.5 میلیون بشکه در روز (126 درصد) افزایش داشت که ناشی از افزایش فراوری در میادین نفت شیل بود.

سهم عربستان سعودی از فراوری جهانی از دهه 1990 ثابت مانده اما سهم بسیاری از اعضای دیگر اوپک در نتیجه جنگ، تحریم ها، ناآرامی و سوءمدیریت کاهش پیدا نموده است.

اهداف دوگانه

عربستان سعودی در دهه 1990 پس از این که جنگ و تحریم ها، روی فراوری رقیبان این کشور در اوپک شامل عراق و ایران تأثیر گذاشت و فساد، سوءمدیریت و ناآرامی به فراوری نیجریه، لیبی و ونزوئلا لطمه زد به بزرگترین فراوریکننده اوپک تبدیل شد.

هدف عربستان سعودی حداکثر کردن درآمدهای صادراتی کوتاه مدت بدون به خطر انداختن موقعیت بازار در بلندمدت و حفظ روابط دیپلماتیک با آمریکا بوده است.

در عمل عربستان سعودی اولویت های خود را که تقویت قیمت ها و حمایت از سهم بازار است، در هر دوره ای جا به جا نموده است.

با این حال دو راهی عربستان سعودی با تحریم های آمریکا علیه ایران کمتر شده است زیرا ریاض توانسته بدون قربانی کردن سهم بازارش، از قیمت ها پشتیبانی کند. اما محدودیت استراتژی عربستان سعودی اکنون که قیمت ها نیز با وجود تحریم های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا پایین مانده است، روشن شده است.

روندهای بلندمدت برای قیمت نفت و سهم بازار به ضرر عربستان سعودی است و اهداف بلندپروازانه دولت این کشور برای اصلاحات مالی و اجتماعی را پیچیده نموده است.

شرکت های نفت شیل آمریکا و سایر فراوریکنندگان غیراوپک از جمله شرکت های نفتی بین المللی بزرگترین منفعت کنندگان کوشش های عربستان سعودی و اوپک برای محدود کردن فراوری و بالا بردن قیمت ها بوده اند.

استراتژی عربستان سعودی برای بالا بردن قیمت ها به وسیله محدود کردن فراوری، به نخستین موج رونق شیل در فاصله سال 2011 تا 2014 و موج دوم در فاصله سال 2017 تا 2018 منجر شد.

عربستان سعودی در سال 2018 به محدودیت فراوری در نیمه اول سال ادامه داد و فراوریش را در نیمه دوم سال 400 هزار بشکه در روز بالا برد در حالی که فراوری آمریکا 2.2 میلیون بشکه در روز افزایش داشت.

در میان مدت استراتژی عربستان سعودی برای محدود کردن فراوری و تقویت قیمت ها بادوام نیست و سهم بازار بیشتری را به شیل و سایر فراوریکنندگان غیراوپک می بازد.

بر اساس گزارش رویترز، روسیه که از سال 2017 در کوشش ها برای تقویت قیمت ها اوپک و عربستان سعودی را همراهی نموده است، پیش از این نگرانی خود را نسبت به پیامدهای بلندمدت قیمت های بالا و افت سهم بازار ابراز نموده است.