علائم حمله آسمی - مجله فیروزی

نویسنده: حمید وثیق زاده انصاری

منبع:راسخون

حمله ناگهانی آسم ناشی از عفونت فوقانی دستگاه تنفسی و یا بعضی حساسیت هاست و می تواند به علائمی مانند تنگی نفس، سرفه، خس خس سینه، و غیره بینجامد. مطلب زیر را مطالعه نموده تا اطلاعات بیشتری در خصوص علائم حمله آسم بدست آورید.

آسم یک بیماری مزمن دستگاه تنفسی است که باعث التهاب راه های هوایی (لوله های نایژه) می شود. این امر منجر به انقباض و تورم راه های هوایی شده، که باعث اشکال در تنفس می شود. هنگامی که فرد در معرض هر گونه عامل محرک قرار می گیرد، هیستامین و سایر مواد شیمیایی، از طریق سیستم ایمنی بدن آزاد می شوند. این اتفاق می تواند موجب تورم لوله های نایژه شده، که باعث باریک شدن و گرفتگی راه های هوایی می شود. بافت های ملتهب، مخاطی غلیظ و چسبناکی فراوری می نمایند که می تواند باعث گرفتگی بیشتر راه های هوایی شوند. این مخاط ممکن است در ریه ها تجمع یابند و باعث مسائل تنفسی گردند. عضلات اطراف راههای هوایی فشرده شده و موجب انقباض بیشتر آنها می شود. لوله های نایژه که التهاب مزمن یافته اند، به شدت نسبت به مواد آلرژی زا و مواد محرک حساسیت نشان می دهند. این عارضه را واکنش پذیری بیش از حد نایژه ای bronchial hyper-reactivity نامند. یک حمله آسمی ممکن است از طریق عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، بیماری رفلکس مری (GERD)، استنشاق هوای خشک و سرد، و آلرژن های خاصی مانند ریختن مو و ترشح بزاق حیوان خانگی، گرده، غبار، کپک قارچی، و دود تنباکو ایجاد شود.

علائم

در طول یک حمله حاد آسمی، این علائم با رخ دادن یک سری تغییرات در ریه ها و راه های هوایی، بروز می نمایند. التهاب، فراوری بیش از حد مخاط، و اسپاسم نایژه باعث بروز علائم مختلف یک حمله آسمی مانند تنگی نفس، خس خس سینه و سرفه می گردند. علائم این حمله ممکن است در شدت و طول مدت آن، از فردی به فرد دیگر تفاوت کند. علائم هشدار دهنده اولیه به توضیح زیر می باشد:

سردرد

سرفه شدید

خارش گلو

مشکل در صحبت کردن به مدت طولانی

اختلال در الگوهای خواب

اشکال در تنفس

تنگی قفسه سینه

خس خس سینه

خس خس سینه یکی از متداول ترین علائم این بیماری است. به همراه تنفس، صدایی سوت مانند و یا شبیه هیس هیس شنیده می شود. عموماً صدای خس خس در طول بازدم شنیده می شود؛ با این وجود، این حالت می تواند در طول عمل دم هم رخ دهد. نفس کشیدن به سختی انجام می شود. هنگامی که این نشانه های اولیه بروز کردند، به منظور جلوگیری از حمله شدید، فرد بایستی فوراً تحت مراقبتهای پزشکی قرار گیرد. حملات خفیف شایع تر بوده و می توانند در عرض چند ساعت پس از درمان مناسب برطرف شوند.

حملات شدید آسمی کمتر اتفاق می افتد. لیکن، ممکن است مدت زمان طولانی تری به طول انجامند و به فوریتهای پزشکی پیشرفته احتیاج باشد. این علائم به تدریج پیشرفت نموده وممکن است در عرض 48-6 ساعت بسیار خطرناک شوند. نشانه های خاصی وجود دارند که نشان دهنده افزایش شدت حمله هستند. این علائم عبارتند از پایین بودن حداکثر جریان بازدمی(PEF) ، افزایش ضربان قلب، افزایش خس خس، خستگی، بی قراری.

در صورت حمله شدید، ممکن است علائمی که خطر جانی به همراه داشته باشند، بروز نمایند. بعضی از علائم معمول شامل: تنگی نفس، اشکال در صحبت کردن، سوزش بینی، افزایش نبض و یا ضربان قلب، درد قفسه سینه، عرق کردن و مقدار حداکثر جریان بازدمی در منطقه قرمز یا ناحیه خطر می باشند. بی صدایی قفسه سینه نشانه بسیار مهمی از حمله شدید آسمی است. در این حالت، در طول عمل دم و بازدهم هیچ صدای خس خسی شنیده نمی شود. ممکن است علائم خاصی از سیانوز مانند پیدایش رنگ خاکستری یا ته رنگ آبی در پوست، لبها، و پوست زیر ناخن، به دلیل مقدار پایین اکسیژن خون ناشی از دریافت ناکافی اکسیژن از تنفس ناقص باشند. بعلاوه ممکن است احساس اضطراب، کاهش هوشیاری، خواب آلودگی شدید، و یا سردرگمی وجود داشته باشد. یک حمله بسیار شدید ممکن است به ایست تنفسی و مرگ منجر شود. حمله آسمی یک فوریت پزشکی بوده و احتیاج به امداد فوری پزشکی دارد.

تشخیص و درمان

علائم حمله آسمی امکان دارد مشابه دیگر اختلالات تنفسی مانند عفونت تنفسی، برونشیت و آمفیزم باشند. از این رو، تشخیص دقیق آن به جهت معین برنامه درمانی مناسب، ضروری است. شدت علائم آسم با یاری آزمونهای عملکرد ریوی، مانند مطالعه حداکثر جریان، تنفس سنجی، مقدار گیری اکسید نیتریک، و پالس اکسی متری یا اکسیژن سنج خون آنالیز می شود. درمان آن بر مهار این علائم، حفظ عملکرد طبیعی ریه، و جلوگیری از مرگ و میر احتمالی ناشی از حملات شدید متمرکز است. داروهای خاصی مانند آگونیست های بتا کوتاه اثر، کورتیکواستروییدهای خوراکی، مهار نماینده های لوکوترین مانند مونته لوکاست montelukast و زیلوتون zileuton، و متیل زانتینmethylxanthines می توانند در یک حمله حاد آسمی جهت کاهش التهاب مورد استفاده قرار گیرند. استفاده از اسپری استنشاقی (hydrofluoroalkane) HFA هم در کنترل علائم تنگی نفس موثر است. چنانچه این علائم خطر جانی به همراه داشته باشند، در این صورت لوله گذاری و تهویه مکانیکی جهت یاری به تنفس ضرورت دارد.

علل ایجاد آسم با عوامل ژنتیکی، شیمیایی، و زیست محیطی در ارتباط است. بعضی از عوامل متداولی که باعث ایجاد آسم در فرد می شوند، عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا، آلرژی به بعضی از داروها، گرده، غبار، آلرژی غذایی، مواد محرک مانند دود سیگار یا گرد و غبار، و مواد شیمیایی خاصی می باشند. بعلاوه آسم می تواند از طریق ورزشهای خاصی که در هوای سرد و خشک انجام شوند، ایجاد شود. برترین راه جلوگیری از یک حمله آسمی، ممانعت از هرگونه تماس با عوامل محرکه می باشد. ضروری است که عوامل آلرژیک را شناخته و تا جایی که امکان دارد از قرار گرفتن در معرض آنها خودداری کنید. با یاری گرفتن از درمان مناسب پزشکی، رژیم غذایی مغذی، و یک شیوه زندگی سالم، می توانید از این علائم دردسرساز جلوگیری نموده و از داشتن تنفسی بسیار عالی لذت ببرید.

/ج

منبع: راسخون